"1917" - By Sam Mendes

"1917" - By Sam Mendes (Skyfall वाला )

अप्रतिम cinematography पहायची  असेल तर "1917" पहायलाच हवा ...!! यावर्षीचे cinematography साठी Oscar , "1917" ला मिळालेच आहे ( Best sound mixing साठी पण मिळालेय !) Roger Deakins ने अक्षरशः जीव ओतून कॅमेरा हाताळलाय .

पण चुकूनही हा सिनेमा Normal multiplex / single screen theatre ला बघू नये.  Imax technology ला पर्याय नाही . आता आपल्याकडे खरी imax नाहीत ; जी आहेत ती liemax आहेत पण तरी तिथेच बघावा . म्हणूम मुद्दाम औंध च westend cinepolis गाठले.

 युध्द पट म्हटले की माझ्या मनात स्पीलबर्ग चा saving private Rion फार वरच्या क्रमांकावर आहे . Story, screenplay, editing, music, casting , या सगळ्या बाजूत हा  सिनेमा अव्वल आहे . त्यात भर म्हणजे स्वतः स्पीलबर्ग चे दिग्दर्शन! युद्धातला इतका जबरदस्त रक्तपात मी इतर कुठल्याही सिनेमात पाहिलेला नाही.आजही हा सिनेमा मुद्दाम पहावासा वाटतो . त्यामुळे 1917, पहाताना मनात saving private Rion शी तूलना होइल की काय अशी भिती होती. पण प्रत्यक्षात तसे अजिबात झाले नाही . याचे कारण म्हणजे Roger Deakins चा कॅमेरा ! 

सरळ एकसंघ शॉट म्हणजे काय ते हा सिनेमा पाहून कळते . त्याचे सौंदर्य बघतच रहावेसे वाटते . चित्रपटाची कथा फक्त दोन शॉट मध्ये आहे . चित्रपटाच्या कथेत  सकाळी सुरू झालेला शॉट त्यादिवशी संध्याकाळी संपतो ( तब्बल एक तास सहा मिनिटानी ) आणि दुसरा शॉट रात्री  सुरू होवून दुसऱ्या दिवशी संपतो . बहूदा जगात असा प्रयोग फार कमी वेळा झालाय . आपण स्वतः त्या कथेत उपस्थित आहोत असे शेवटपर्यंत जाणवते याचे श्रेय Roger Deakins ला आहे ( आणि Imax ला पण!) 

युध्दातले front line वरचे बंकर , नदी , नाले , झाडे , पाने - फुले , गेलेल्या सैनिकांची प्रेते , चिखल , काट्याकुट्यांचे रस्ते , हिरवी माळराने , भकास गावे इतकी सुंदर रित्या चित्रीत केली आहेत की बऱ्याच वेळेला या ठिकाणी कॅमेरा कसा adjust केला असेल,  त्याची trolly कुठल्या angle ला set केली असेल असे प्रश्न पडतात पण या प्रश्नांची उत्तरे शोधायच्या आत Roger ने आपल्या जादूयी कलेने पुढचा आणखी एक  सुखद धक्का दिलेला असतो . 

बाकी सिनेमाच्या कथेबद्दल , नटांच्या कामाबद्दल इथे लिहायची गरज नाही . भारतात १७ जानेवारीला रीलीझ झालाय ; त्यानंतर खूप जणानी  यावर लिहिले आहे .

काही दृष्ये मात्र परत परत बघावीत अशी आहेत :

1) बंकर मधला उंदरामुळे होणारा स्फोट आणि त्यानंतरचा background track

२) विमान क्रॅश होण्याचा सीन 

३) George Mackay ट्रक मधून जात असताना , त्याच्या समोरच्या सैनिकांच्यापाठून फिरवलेला कॅमेरा 

४) Dean chapman जेव्हा मरणासन्न असतो आणि तो george ला विचारतो की मरणार आहे का ? आणि यावर george हो असे उत्तर देतो तो प्रसंग .

५) नदीच्या पाण्यात खूप थकून पोहत जात असताना पाण्यात पडलेली पांढरी फुले पाहून George ,  conscious ती सीन.

६) गलितात्र झालेला George जेव्हा जंगलात प्रार्थना करत असलेल्या बटालियनजवळ पोचतो तो सीन .. हे प्रार्थना गीत सुद्धा अप्रतिम आहे .. I am a poor wayfaring stranger...

एकूणच Roger Deakins आणि Sam Mendes ची ही दोन तासांची  Race Against Time अप्रतिम ट्रीट आहे दर्दींसाठी ..!

- अनिकेत शेटे - चिंचवड ( 19/02/2020)

pics- From google